Polskie Oscary ponadgabarytowe za najbardziej spektakularne przewozy i prace dźwigowe
NOWA EDYCJA 2025
Akty prawne regulujące zasady przejazdów pojazdów nienormatywnych od 13 marca 2021 r.:
- Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110 z późn. zm.) – Zobacz
- Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 470.) – Zobacz
- Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (DZ. U. z 2020 r. poz. 256 z późn. zm.) – Zobacz
- Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. 2019 r. poz. 2140) – Zobacz
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016 r. poz. 2022 z późn. zm.) – Zobacz
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych (Dz.U. 2021 poz. 212) – Zobacz
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego (Dz.U. 2021 poz. 315) – Zobacz
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2023 r. w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych (Dz. U. poz. 2487). – Zobacz
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego (Dz. U. z 2019 r. poz. 2141) – Zobacz
Formularz wniosku o wydanie zezwolenia
Szczegółowe informacje dotyczące zezwoleń nienormatywnych wydawanych w Polsce:
| Lp. | Kategoria zezwolenia i kto wydaje | Parametry pojazdu nienormatywnego | Drogi po których mogą się poruszać | Termin ważności (miesiące) | Opłaty w złotówkach |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | I starosta | a) o długości, wysokości, naciskach osi oraz rzeczywistej masie całkowitej nie większych od dopuszczalnych, b) o szerokości nieprzekraczającej 3,5 m; | publiczne, z wyjątkiem ekspresowych i autostrad | 12 | 100,00 |
| 2. | II starosta i naczelnik urzędu celno-skarbowego | a) o naciskach osi i rzeczywistej masie całkowitej nie większych od dopuszczalnych, b) o szerokości nieprzekraczającej 3,2 m, c) o długości nieprzekraczającej: 15 m dla pojedynczego pojazdu, 23 m dla zespołu pojazdów; d) o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m; | publiczne | 1 | 200,00 |
| 6 | 400,00 | ||||
| 12 | 1 200,00 | ||||
| 24 | 2 000,00 | ||||
| 3. | III Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad i naczelnik urzędu celno-skarbowego | a) o rzeczywistej masie całkowitej oraz naciskach osi nie większych od dopuszczalnych, b) o szerokości nieprzekraczającej 3,4 m, c) o długości nieprzekraczającej: 15 m dla pojedynczego pojazdu, 23 m dla zespołu pojazdów, 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach, d) o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m; | krajowe | 1 | 500,00 |
| 6 | 1 000,00 | ||||
| 12 | 2 000,00 | ||||
| 24 | 3 000,00 | ||||
| 4. | IV Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad | a) o szerokości nieprzekraczającej: 3,4 m dla drogi jednojezdniowej, 4 m dla drogi dwujezdniowej klasy A i S, b) o długości nieprzekraczającej: 15 m dla pojedynczego pojazdu, 23 m dla zespołu pojazdów, 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach, c) o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m, d) o rzeczywistej masie całkowitej nieprzekraczającej 60 t, e) o naciskach osi nie większych od dopuszczalnych; | publiczne | 1 | 800,00 |
| 6 | 1 600,00 | ||||
| 12 | 3 200,00 | ||||
| 24 | 4 800,00 | ||||
| 5. | V Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (prezydent miasta – jeżeli trasa przejazdu przebiega w granicach adm. miasta na prawach powiatu i nie przebiega autostradą lub drogą ekspresową) | a) o wymiarach oraz rzeczywistej masie całkowitej większych od wymienionych w kategoriach I – IV, b) o naciskach osi przekraczających wielkości dopuszczalne; | wyznaczona trasa wskazana w zezwoleniu | 14 dni – na jednokrotny przejazd 30 dni – na wielokrotny przejazd | 500,00 na jednokrotny przejazd pojazdu, którego wymiary przekraczają wielkości ustalone dla kategorii II i III i którego naciski osi i masa nie są większe od dopuszczalnych |
| 1 600,00 na jednokrotny przejazd pojazdu w pozostałych przypadkach | |||||
| W przypadku na wielokrotny przejazd opłatę ustala się wg wzoru: On = pj + (n – 1) x 0,7 x pj w którym poszczególne symbole oznaczają: – On – wysokość opłaty za wydanie zezwolenia, – n – liczbę przejazdów pojazdu nienormatywnego, – pj – stawkę opłaty za wydanie zezwolenia na jednokrotny przejazd pojazdu nienormatywnego. | |||||
Kompendium wiedzy o nowych zezwoleniach na przejazd pojazdem nienormatywnym 2021 r.
13 marca 2021 roku wejdzie w życie nowelizacja ustawy o ruchu drogowym w zakresie zezwoleń dla pojazdów nienormatywnych. Przedwcześnie jednak polskie firmy transportowe cieszyły się z wygranej przed Trybunałem Sprawiedliwości UE w sprawie C-127/17, albowiem w praktyce, korzystny wyrok przyniósł głównie zwiększenie kar.
Poniższe opracowanie przedstawia najważniejszej zmiany oraz odpowiada na najczęściej zadawane pytania.
Zmiany, które zaczną obowiązywać od 13 marca 2021 roku:
- Wszystkie drogi publiczne w Polsce dopuszczone będą do ruchu dla pojazdów z pojedynczą osią napędową o nacisku do 11,5 tony – zgodnie z europejskim standardem.
- Niestety lokalni zarządcy dróg (np. prezydenci miast) będą mogli (pod pewnymi warunkami) ograniczać na swojej drodze dopuszczalny nacisk pojedynczej osi napędowej do 8 lub 10 ton, tak więc sielanka nie potrawa długo,
- Nie będzie jakiegokolwiek ogólnokrajowego punktu informacyjnego (np. strona internetowa), na którym firma transportowa mogłaby sprawdzić jaki jest aktualny, dopuszczalny nacisk pojedynczej osi napędowej na danej drodze. Uważamy ten fakt za ogromny skok wstecz, albowiem dotychczas niezgodne z prawem unijnym rozporządzenie było przynajmniej łatwe do ustalenia. Od marca 2021 roku można się spodziewać nowych znaków drogowych, które będą ograniczały nacisk pojedynczej osi napędowej na danym odcinku drogi, a przewoźnik dowie się o tym dopiero wtedy, gdy w pełni nieświadomie dopuści się naruszenia.
- Usunięto dotychczasowe zezwolenia kat. I
- Dotychczasowa kategoria III stanie się kategorią II
- Dotychczasowa kategoria IV stanie się kategorią III (przy zachowaniu dopuszczalnych nacisków osi i DMC)
- Dotychczasowa kategorii V zostanie połączona z kategorią VI i otrzymają nowy numer kategorii IV
- Bardzo ważną i korzystną dla firm transportowych zmianą będzie obowiązywanie zezwolenia kat. IV (dotychczasowa kat. VI) na wszystkich drogach publicznych, a nie jak to miało miejsce dotychczas tylko na drogach wskazanych przez GDDKIA
- Dotychczasowa kategoria VII stanie się kategorią V na tych samych zasadach jak dotychczas
Korzyści dla firm transportowych
Ogromnym sukcesem OSPTN jest fakt, że nowa kategoria IV (dotychczasowa VI) będzie obowiązywała na wszystkich drogach publicznych. Przewoźnik nie musi się martwić, czy odcinek drogi lub przejście graniczne jest dopuszczone do ruchu pojazdem zgodnie z zezwoleniem nowej kategorii IV. Znacząco poprawi to dostępność dróg dla pojazdów nienormatywnych, które będą w stanie podjąć ładunki w niewielkich miejscowościach, dotrzeć do głównych szlaków komunikacyjnych, a następnie dojechać do odbiorcy w najdalszych częściach kraju.
Korzyści dla pojazdów specjalnych
Wyłączną zasługą OSPTN jest zwrócenie uwagi ustawodawcy w trakcie przygotowywania zmian, iż w przypadku pojazdów specjalnych (np. żurawie samochodowe) często mamy do czynienia z kilkoma pojedynczymi osiami napędowymi. Gdyby nie czujność i dbałość OSPTN o interesy branży dźwigowej i pomp do betonu mogło dojść do krzywdzących zmian w prawie. Gdyby nie czujność OSPTN np. 4 osiowy dźwig, otrzymałby 4 kary, za każdą przekroczoną oś z osobna.
Przypominamy, że OSPTN jest jedynym ogólnopolskim stowarzyszeniem, które reprezentuje właścicieli pojazdów specjalnych na terenie Polski.
Każdy kto zapłacił karę za przeciążenie pojedynczej osi napędowej od stycznia 2011 roku może złożyć wniosek o zwrot niesłusznie pobranej kary. Termin na złożenie takiego wniosku mija 26 lutego 2021 roku (jeśli firma nie składała skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego), lub do 26 kwietnia 2021 roku jeśli przedsiębiorca bronił się przed sądem administracyjnym. Zachęcamy do odzyskiwania niesłusznie naliczonych kar na stronie: https://www.zwrotkaryitd.pl
Nowe zagrożenia i kary
W skrócie – kary będą większe, dużo większe.
Kara za brak „starej” kategorii III – VI (nowe kategorie II – IV) pozostaje na tym samym poziomie 5000 zł.
Kary za brak lub przekroczenie parametrów „starej” kategorii VII (nowa kategorii V) będą znacznie wyższe.
- Przekroczenie, któregokolwiek z parametrów zezwolenia „starej” kategorii VII (nowa kat. V) do 10% obarczone będzie karą 6000 zł (dotychczas było to 500 zł, czyli kara wzrosła 12 krotnie!)
- Przekroczenie, któregokolwiek z parametrów zezwolenia „starej” kategorii VII (nowa kat. V) o więcej niż 10, ale nie więcej niż 20% obarczone będzie karą 10 000 zł (dotychczas było to 2000 zł, czyli kara wzrosła 5 krotnie!)
- Przekroczenie, któregokolwiek z parametrów zezwolenia „starej” kategorii VII (nowa kat. V) o więcej niż 20% obarczone będzie taką samą karą 15 000 zł jak dotychczas.
Pojazdy normatywne (np. dwu osiowy ciągnik siodłowy z naczepa typu plandeka) wyposażone w pojedynczą osią napędową, które naruszą zakaz ustawiony przez lokalnego zarządcę dróg, będą karane z ustawy o drogach publicznych, a kara wynosić będzie:
- 3 000 zł – gdy nacisk pojedynczej osi napędowej zostanie przekroczony do 10 %
- 6 000 zł – gdy nacisk pojedynczej osi napędowej zostanie przekroczony o więcej 10 %, ale nie więcej niż 20%
- 10 000 zł – gdy nacisk pojedynczej osi napędowej zostanie przekroczony o więcej niż 20%.
Dotychczasowo kara wynosiła 500, 2000 lub 5000 zł więc i w tym przypadku „korzystny dla branży transportowej wyrok z Luksemburga” został tak „sprytnie” wdrożony, że przewoźnicy będą płacić wyższe kary.
Opinia Łukasza Chwalczuka – Prezesa OSPTN:
OSPTN bardzo krytycznie opiniowało projekt tej ustawy, albowiem zmiany dotyczące pojedynczej osi napędowej najbardziej dotkną tych przedsiębiorców, którzy nie poruszają pojazdami z takimi osiami. Jesteśmy zszokowani, że korzystny dla branży transportowej wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w praktyce okazał się zwiększeniem kar dla firm, których w ogóle nie powinien dotyczyć. Dla przykładu ciągniki siodłowe o zawieszeniu 6×2, 6×4, 8×2 i 8×4 oraz naczepy specjalistyczne pomimo, że nie posiadają pojedynczej osi napędowej, w wyniku tej nowelizacji zagrożone będą karami 5, a nawet 12 razy większymi.
Ważne pytania i odpowiedzi
NIE, utrzymano dotychczasowe opłaty za wydanie zezwolenia, przy czym dotychczasowe zezwolenia kat. V zostały „wchłonięte” przez kat. VI, przez co firmy transportowe, które do tej pory korzystały z zezwoleń kategorii V, teraz będą musiały kupić zezwolenie kategorii IV (odpowiednik starej kat. VI). Z tego powodu koszt tego jednego zezwolenia może się wydawać droższy, aczkolwiek należy pamiętać, że nowa kategorii IV będzie obejmowała wszystkie drogi publiczne przy parametrach jak dotychczasowa kat. VI.
NIE, zezwolenia wydane do 13 marca 2021 r., utrzymują swoją moc i będą stosowane wg nowych zasad. Przewoźnik nie musi wymieniać zezwoleń. Z biegiem czasu zezwolenia zostaną sukcesywnie wymienione na nowe, zgodnie z numeracją obowiązującą do 2021 roku.
NIE, niestety pomimo licznych próśb i wniosków oraz złożonej petycji do Ministra Infrastruktury, nie wprowadzono żadnych zmian, które jakkolwiek poprawiałyby niewydolny system wydawania zezwoleń.
TAK, OSPTN dokłada wszelkich starań, aby Minister Infrastruktury podjął się jakże ważnej dla polskiej gospodarki nowelizacji zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych, w tym pojazdów specjalnych. Dywersyfikujemy nasze działania i jesteśmy w stałym kontakcie z przedstawicielami kilku Ministerstw. Nie możemy na tym etapie ujawniać szczegółów, ale mamy wiele sygnałów potwierdzających, że rok 2021 może być przełomowy dla branży ponadgabarytowej.
NIE, nowelizacja nie dotyczyła pilotażu, zasad kierowania ruchem przez pilotów, wyposażenia pojazdów pilotujących, obowiązku pilotowania ani kar za ewentualne naruszania. Pozostają one na tych samych zasadach.
TAK, zarówno ustawa o ruchu drogowym (art. 140aa ustęp 3) jak i nowa ustawa o drogach publicznych (Art. 41d ustęp 10) powoduje współodpowiedzialność załadowców i zleceniodawców za ewentualne naruszenia, jeżeli mieli oni wpływ lub godzili się na powstanie naruszenia.