Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracodawców Transportu Ponadnormatywnego (OSPTN) od początku swojego istnienia stawiało sobie za cel poprawę stanu prawnego dotyczącego przewozów nienormatywnych. Stowarzyszenie reprezentuje interesy przewoźników ponadnormatywnych, firm dźwigowych oraz firm wykonujących pilotaż ładunków nienormatywnych. Właśnie ta ostatnia grupa firm zrzeszonych w stowarzyszeniu zabiegała o prawne ucywilizowanie warunków wykonywania swojego zawodu w Polsce – z korzyścią dla pozostałych użytkowników dróg.
W efekcie wieloletnich prac wielu osób i instytucji powstały nowe, polskie przepisy ujednolicające wzór pojazdu pilotującego, jego wygląd, wyposażenie, oznakowanie oraz – co też jest istotne – opisujące kwalifikacje osób wykonujących zadania pilotażu. Poprzednie normy znacząco odstawały od współczesnych wymagań i pozostawiały nasz kraj daleko w tyle w porównaniu z innymi krajami europejskimi.
8 listopada 2023 r. Minister Infrastruktury wydał rozporządzenie w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych. Wchodzi ono w życie 17 lutego 2024 roku, obowiązuje na całym terytorium Polski i dotyczy również zagranicznych firm zajmujących się pilotażem.
Jakie więc zmiany wchodzą w życie?
1. Rodzaj pojazdu pilotującego
Pojazd musi być odpowiednio wyposażony i oznakowany– według podanego wzorca. Rozporządzenie podaje też jakie samochody są dopuszczone do tego zadania. Są to więc modele o dopuszczalnej masie całkowitej 3,5 t o rodzaju nadwozia BB, AF lub AG i wysokości co najmniej 1,70 m (bez uwzględnienia wysokości urządzeń i oznaczeń, o których mowa w ust. 2 pkt 3 i 4). Wymogi te spełnia większość mniejszych pojazdów dostawczych, np. Citroën Berlingo czy Fiat Doblò. Tym samym przepisy wykluczają z roli pojazdu pilotującego samochody typowo osobowe o innych rodzajach nadwozi i mniejszej wysokości jak np. Fiat Panda. Powodem tego zapisu jest podniesienie wysokości emisji sygnałów świetlnych oraz folii odblaskowych.
grafika:. OSPTN (OSPTN wyraża zgodę na swobodne kopiowanie i udostępnianie grafiki)
2. Oznakowanie pojazdu pilotującego
Samochód musi być wyposażony w napis ,,PILOT” umieszczony na białym tle, na przedniej masce pojazdu, na przednich bocznych drzwiach pojazdu oraz na klapie tylnej lub drzwiach tylnych pojazdu, którego wzór określa załącznik do rozporządzenia. Ponadto musi mieć pasy barwy białej i czerwonej umieszczone na przedniej masce pojazdu, na bokach pojazdu oraz na klapie tylnej lub drzwiach tylnych pojazdu, których wzór, określa wymieniony załącznik. Na samochodzie muszą znajdować się co najmniej dwa światła błyskowe barwy żółtej, z napisem „PILOT” barwy czarnej umieszczone na dachu pojazdu, co najmniej dwa światła umieszczone z przodu pojazdu oraz co najmniej dwa światła umieszczone z tyłu pojazdu umożliwiające wysyłanie przerywanego strumienia światła barwy żółtej. Konieczne jest także zainstalowanie środków łączności radiowej, w tym co najmniej jednego urządzenia przenośnego oraz urządzenia nagłaśniające.
3. Dodatkowe wyposażenie
Dodatkowym wyposażeniem pojazdu pilotującego są: co najmniej 4 pachołki drogowe, tarcza do zatrzymywania pojazdów, latarka emitująca światło barwy czerwonej do sygnalizowania innym uczestnikom ruchu drogowego, wysokościomierz o możliwości pomiaru wysokości co najmniej 5 m, taśma miernicza o zakresie pomiaru co najmniej 30 m. Nieobligatoryjne, ale dopuszczalne wyposażenie, to: dodatkowe światło barwy białej lub żółtej selektywnej – tzw. „szperacz”.
4. Obowiązki pilota
Uprawniony pilot pilotujący pojazdy ponadnormatywne kieruje ruchem drogowym w niezbędnym zakresie określonym przepisami o kierowaniu ruchem drogowym. W praktyce oznacza to, że jego polecenia wydawane innym uczestnikom ruchu są wiążące i tak samo ważne jak sygnały wydawane przez policjanta. Zlekceważenie ich niesie takie same skutki prawne, jak niezastosowanie się do poleceń funkcjonariusza policji czy Inspekcji Transportu Drogowego. Pilot podejmuje też decyzję o wstrzymaniu pilotowania w razie powstania istotnego utrudnienia w ruchu drogowym lub zagrożenia jego bezpieczeństwa i niezwłocznie zawiadamia zarządcę drogi oraz policję. W związku z tym musi być osobą komunikatywną, potrafiącą w mowie i piśmie wywiązać się z tego zadania.
Nowe przepisy powodują, że traci moc rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 23 maja 2012 r. w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych (Dz. U. poz. 629). Nowe rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, czyli 17 lutego 2024 r. Po tym czasie zarówno policja, Inspekcja Transportu Drogowego, Krajowa Administracja Skarbowa (Urząd celny) będą mogły egzekwować od pilotów w czasie kontroli w/w standardów wyposażenia.
Nadrzędnym celem twórców nowych przepisów była nie tylko poprawa bezpieczeństwa wszystkich użytkowników ruchu drogowego, którzy mają styczność z obecnością pilotów na drodze. Autorom bardzo zależało także na podniesieniu szacunku do osób i firm zajmujących się pilotowaniem transportów, stosownie do ich roli, a także na profesjonalizacji branży.
Nagranie w języku polskim
Nagranie w języku angielskim
